.svg)
Pędraki to tacy ogrodniczy sabotażyści. Nie ujawniają się w biały dzień. Nie wyskakują jak ślimaki po deszczu. Działają z ukrycia -pod ziemią. A kiedy zaczynasz widzieć efekty ich pracy, jest już prawie za późno. Twoja trawa zaczyna żółknąć, przerzedzać się, odpada płatami, krótko mówiąc wygląda jak herbatnik, który był za długo maczany w herbacie. I wtedy pojawia się to podejrzenie: czy to możliwe, że to przez pędraki?
Tak. Możliwe. A dziś opowiem Ci nie tylko po czym poznać, że w trawniku są pędraki, ale też czym je skutecznie zwalczyć, kiedy działać, czym pryskać, a przede wszystkim: jak nie powtórzyć tego koszmaru za rok.
Zacznijmy od sygnałów ostrzegawczych. Bo choć pędraki nie pokazują się na powierzchni, zostawiają po sobie konkretne ślady.
Oto klasyczne objawy ich żerowania:
Jeśli choć dwa z tych objawów są obecne u Ciebie to znak, że czas działać. Im szybciej zareagujesz, tym lepsze efekty uzyskasz.
Tak, jeśli mówimy o wyschniętych placach żółtej trawy, ale pędraki nie kopią tuneli jak kret. One zjadają korzenie traw, a to powoduje, że darń więdnie i odpada. Wtedy na scenę wchodzą goście specjalni: ptaki, jeże i krety. Dla nich trawnik z pędrakami to szwedzki stół. Rozkopują darń, żeby dostać się do larw. I dopiero wtedy widzisz dziury - czy to wyskubane przez ptaki, czy lekko rozkopane przez jeże.
Więc paradoksalnie: to nie same pędraki robią dziury w trawniku, tylko zwierzęta, których nawet nie podejrzewalibyśmy o ten występek.
Pędraki to larwy chrabąszczy, które mogą żyć w glebie nawet 3–4 lata. Ale ich aktywność i wrażliwość na środki ochrony roślin zależy od fazy rozwoju.
Od maja do lipca trwa w ogrodzie cichy spektakl, bo to właśnie wtedy najstarsze pędraki, które spędziły pod ziemią nawet kilka lat, przeobrażają się w dorosłe chrząszcze i wychodzą na powierzchnię, by odbyć gody. Najczęściej dzieje się to w maju i czerwcu, choć pierwsze osobniki można zauważyć już pod koniec kwietnia, a ostatnie dopiero w sierpniu.
Nie sposób ich nie zauważyć: chrabąszcz majowy przyciąga uwagę swoim dużym rozmiarem, z kolei ogrodnica niszczylistka (inny gatunek chrabąszcza) wyróżnia się charakterystycznym, metalicznym ubarwieniem. I choć sam ich widok może budzić lekką ciekawość, to niestety zwiastuje jedno: wkrótce złożą jaja - najczęściej właśnie w trawniku.
Po około 3 do 6 tygodniach z jaj wylęgają się młode pędraki. Najpierw żerują gromadnie, skupiając się w jednym miejscu i intensywnie niszcząc korzenie, by z czasem rozproszyć się głębiej w glebie i dalej prowadzić swoją destrukcyjną dla trawnika działalność.
Warto pamiętać, że nie każdy pędrak w trawniku jest świeżym "najemcą". Część z nich to starsze larwy, które rozwijają się powoli i dopiero w kolejnych latach staną się chrząszczami. Dlatego właśnie walka z pędrakami to nie jednorazowa akcja, a proces, który wymaga regularnej kontroli i odpowiedniego działania.
Czasami pędraki wychodzą z ziemi po intensywnych opadach, ale najczęściej zobaczysz je, kiedy przypadkiem odkryjesz kawałek darni - są białe, grube, w kształcie litery "C", z wyraźną, brązową głową.
Dlatego najlepszym sposobem na ich wykrycie jest zdjęcie fragmentu darni (ok. 30 × 30 cm) w miejscu wyschniętej trawy i sprawdzenie, czy w glebie znajdują się białe larwy o długości 2–4 cm. Jeśli znajdziesz więcej niż 5 sztuk na metr kwadratowy - masz problem, który trzeba potraktować poważnie.
Aby skutecznie wypędzić pędraki z ziemi, trzeba działać mądrze i precyzyjnie, a nie "na oślep" z nadzieją, że coś zadziała. Najlepsze rezultaty daje zastosowanie nicieni owadobójczych (np. Heterorhabditis bacteriophora) - mikroskopijnych organizmów, które wnikają do wnętrza larwy i eliminują ją od środka. To metoda w pełni biologiczna, bezpieczna dla ludzi, zwierząt i środowiska, ale wymaga odpowiednich warunków: wilgotnej gleby i temperatury powyżej 12°C.
Alternatywą są chemiczne środki doglebowe przeznaczone do zwalczania pędraków aplikowane w sierpniu lub na początku września, kiedy młode larwy są najłatwiej dostępne. Dobrze sprawdza się też profilaktyczne podlewanie trawnika wywarem z wrotyczu, czosnku lub gorczycy, które może wypłoszyć pędraki bliżej powierzchni ułatwiając ich mechaniczne usunięcie (np. przez ptaki). Trawnik można też spryskać mieszanką wody z szarym mydłem i kilkoma kroplami olejku neem, choć trzeba uważać, by nie przesadzić z ilością i nie zaszkodzić pożytecznym organizmom.
Samo spulchnienie gleby i aeracja również działa odstraszająco, bo pędraki nie lubią częstego naruszania ich "mieszkań", a napowietrzona, żyzna gleba sprzyja rozwojowi trawnika, a nie szkodników. To klasyczna zasada takiej "ekologii ogrodowej" - wypieraj zamiast zabijać, wzmacniaj rośliny, zamiast tylko eliminować wrogów.
Optymalny termin to sierpień i wrzesień. Wtedy młode pędraki są płytko pod ziemią i najbardziej podatne na działanie środków ochrony roślin. Drugi możliwy termin to maj - czerwiec, ale tylko jeśli wiesz, że masz do czynienia z młodym pokoleniem pędraków (np. w roku po masowym nalocie chrabąszczy).
Nigdy nie pryskaj "na czuja" w listopadzie i w okresie zimowym - wtedy larwy schodzą głębiej w glebę, aby przezimować ten trudny okres. Taki oprysk będzie mało skuteczny, a problem wróci wiosną.
Trawnik, który z wierzchu wygląda pięknie, ale z pędrakami pod spodem jest jak mieszkanie po home stagingu z grzybem w łazience. Można to ignorować, ale tylko do czasu. Jeśli chcesz mieć trawnik gęsty, zdrowy i odporny, musisz znać jego wrogów, a w tym i innych problemach z Twoim trawnikiem pomoże Ci mój ebook - „trawnik doskonały”.
